Những lưu ý khi tham gia bảo hiểm nhân thọ
Bảo hiểm nhân thọ là sản phẩm tài chính thiết yếu, quan trọng trong hoạch định tài tài chính cá nhân. Tuy nhiên, trong thời gian gần đây nhiều vụ việc đáng tiếc xảy ra, ảnh hưởng đến quyền lợi của người mua bảo hiểm, chủ yếu do người mua bảo hiểm chưa hiểu rõ mục tiêu, đặc điểm của sản phẩm hoặc do người tư vấn chưa đầy đủ, chính xác. Khoa Tài chính – Trường Đại học Ngân hàng Tp.HCM trân trọng giới thiệu bài viết của Ths. Huỳnh Quốc Khiêm giúp độc giả có thêm thông tin khi lựa chọn sản phẩm bảo hiểm nhân thọ.
Bảo hiểm nhân thọ là sự cam kết giữa người bảo hiểm và người tham gia bảo hiểm, mà trong đó người bảo hiểm sẽ trả cho người tham gia (hoặc người thụ hưởng quyền lợi bảo hiểm) một số tiền nhất định khi có những sự kiện đã định trước xảy ra (người được bảo hiềm bị chết hoặc sống đến một thời điểm nhất định) còn người tham gia phải nộp phí bảo hiểm đầy đủ, đúng hạn. Nói cách khác, bảo hiểm nhân thọ là quá trình bảo hiểm các rủi ro liên quan đến sinh mạng, cuộc sống và tuổi thọ con người.
Theo số liệu từ Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam, 6 tháng đầu năm 2024, tổng tài sản toàn ngành bảo hiểm nhân thọ ước đạt 819.560 tỷ đồng, tăng 9,6% so với cùng kỳ năm 2023. Tổng số tiền đầu tư ước đạt 721.284 tỷ đồng, tăng 10% so với cùng kỳ năm 2023. Tổng nguồn vốn chủ sở hữu của các doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ ước đạt 159.889 tỷ đồng, tăng 7,4%; tổng dự phòng nghiệp vụ ước đạt 600.110 tỷ đồng, tăng 13,2%. Đáng chú ý, tổng số tiền chi trả quyền lợi bảo hiểm từ đầu năm cũng ước đạt 30.966 tỷ đồng, tăng 35% so với cùng kỳ năm 2023.
Thị trường Việt Nam hiện có khoảng 11,7 triệu hợp đồng có hiệu lực. Ước tính, khoảng 10% người dân tham gia hợp đồng bảo hiểm. Nhóm 5 doanh nghiệp bảo hiểm dẫn đầu thị trường về tổng doanh thu phí bảo hiểm vẫn là Bảo Việt nhân thọ, Manulife, Prudential, Dai-ichi và AIA. Theo Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam, thời gian qua các doanh nghiệp thực sự vào cuộc, thay đổi quy trình và cải tiến sản phẩm. Năm 2024 cũng là năm các công ty bảo hiểm có bước cải tiến nhanh nhất từ trước đến nay.
Tham gia bảo hiểm nhân thọ là giải pháp duy trì tài chính ổn định trước những biến cố bất ngờ như tai nạn, bệnh hiểm nghèo, ung thư, thương tật vĩnh viễn. Bạn có thể kịp thời thay thế nguồn thu nhập bị tổn thất và ổn định cuộc sống, hay nói cách khác, bảo hiểm nhân thọ có thể đồng hành với bạn vào những lúc tình hình tài chính khó khăn nhất. Vì vậy, bạn cần tìm hiểu và nắm vững đặc điểm của sản phẩm, nghĩa vụ và quyền lợi của bản thân khi quyết định tham gia bảo hiểm nhân thọ để đạt được hiệu quả bảo vệ cao nhất.
(1) Lựa chọn công ty bảo hiểm nhân thọ uy tín và cân nhắc tình hình tài chính của bản thân
Việc lựa chọn công ty bảo hiểm nhân thọ uy tín là yếu tố quan trọng hàng đầu sau khi đã quyết định loại bảo hiểm cần mua. Bạn cần tìm hiểu thông tin về pháp lý, lịch sử hình thành, mô hình hoạt động, cách thức vận hành của công ty đó.
Tình hình tài chính hiện tại, nhu cầu tài chính trong tương lai là những điều bạn cần lưu tâm. Nếu muốn thực hiện một mục tiêu trong tương lai, hãy lên kế hoạch cụ thể và hoạch định tình hình thu nhập, khả năng tiết kiệm của bản thân. BHNT là một kế hoạch tài chính dài hạn, nếu bạn huỷ hợp đồng trước thời hạn bạn có thể không nhận được hoặc chỉ nhận được một phần số phí đã đóng. Do vậy, bạn không nên mua hợp đồng có phí bảo hiểm định kỳ quá cao so với thu nhập thường xuyên của bạn. (Tỷ lệ phí bảo hiểm dóng định kỳ bằng 10%-15% thu nhập thường xuyên và tỷ lệ thường được các chuyên gia khuyến nghị).
(2) Nghiên cứu đặc điểm các loại bảo hiểm nhân thọ và các thủ tục hợp đồng
Bảo hiểm nhân thọ có nhiều gói phù hợp với từng nhu cầu khác nhau, đừng quên phân tích và so sánh các loại bảo hiểm để tìm gói bảo hiểm phù hợp nhất. Nếu trong quá trình lựa chọn có nhiều băn khoăn, bạn có thể tham khảo lời khuyên từ các đơn vị tư vấn tài chính để có quyết định chính xác và phù hợp với mong muốn của bản thân.
Hợp đồng bảo hiểm nhân thọ là yếu tố quan trọng nhất trong việc bảo vệ quyền lợi của các bên, bạn cần xem xét thật kỹ các thông tin được kê khai trong hợp đồng bảo hiểm nhân thọ như thông tin cá nhân, gói bảo hiểm nhân thọ, quyền lợi và nghĩa vụ của các bên.
(3) Hiểu và điền các thông tin vào hợp đồng một cách chính xác
Ngay sau khi ký kết thì hợp đồng bảo hiểm nhân thọ sẽ có hiệu lực, vì vậy bạn hãy đảm bảo đã kê khai thông tin trung thực và chính xác. Công ty bảo hiểm sẽ dựa vào những thông tin được khai để tính phí cũng như chi trả quyền lợi bảo hiểm. Thế nên nếu có bất kỳ sai sót nào trong việc cung cấp thông tin, bạn sẽ gặp rắc rối về sau. Thông tin cá nhân của người mua, người thụ hưởng, tình trạng sức khỏe và thông tin của gói bảo hiểm, doanh nghiệp bảo hiểm là những mục bạn cần lưu ý.
(4) Nắm vững các nghĩa vụ và quyền lợi của bản thân đối với hợp đồng bảo hiểm
Các quyền lợi khi tham gia bảo hiểm sẽ được kê khai trong hợp đồng, bạn cần tìm hiểu cụ thể các quyền lợi của mình khi mua bảo hiểm để biết được các quyền cơ bản, tổng quyền lợi, mức chi trả, mức lãi suất... để có thể áp dụng và bảo vệ các lợi ích của mình. Ngoài ra, đừng quên tham khảo quyền lợi bổ trợ, bởi đây cũng là mục quan trọng trong hợp đồng.
Không phải bất cứ trường hợp rủi ro nào xảy ra trong quá trình tham gia bảo hiểm nhân thọ đều được chi trả hoặc bồi thường. Vậy nên, bên cạnh việc tham khảo về quyền lợi bảo hiểm nhân thọ, bạn cũng cần tìm hiểu kỹ những trường hợp bồi thường, chi trả, không bồi thường trong hợp đồng.
Mức phí bảo hiểm nhân thọ sẽ có sự khác nhau đối với từng gói bảo hiểm. Bạn cần tìm hiểu phí và thời gian được quy định trong hợp đồng để nắm các thông tin này. Người tham gia bảo hiểm nhân thọ cần phải đóng phí bảo hiểm đúng thời gian để tránh các rủi ro không đáng có.
Ths. Huỳnh Quốc Khiêm – Khoa Tài Chính (HUB)