Tài chính xanh cơ hội lớn cho cả các doanh nghiệp và các định chế tài chính

15:20 - 17/01/2024

Chiều ngày 15/01/2024, tọa đàm “Tài chính xanh và Kinh nghiệm nghiên cứu gửi bài xuất bản trên các tạp chí Quốc tế” do Khoa Tài chính và Viện Đạo tạo Quốc Tế - Trường Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh đồng tổ chức, với sự tham gia tài trợ và phối hợp của Quỹ hợp tác quốc tế các Ngân hàng tiết kiệm Đức (DSIK) khu vực Đông Nam Á đã diễn ra tại Hội trường 36 Tôn Thất Đạm, Quận 1, Trường Đại học Ngân hàng TP.Hồ Chí Minh. Sự kiện đã thu hút sự quan tâm từ các chuyên gia, nhà nghiên cứu, doanh nghiệp, tổ chức tài chính, các nhà đầu tư, giảng viên và các bạn nghiên cứu sinh, học viên cao học, sinh viên.

Tài chính xanh cơ hội lớn cho cả các doanh nghiệp và các định chế tài chính

Về phía đơn vị tài trợ và phối hợp tổ chức có sự hiện diện của Bà Anna Szalwicki đại diện Quỹ hợp tác quốc tế các Ngân hàng tiết kiệm Đức (DSIK) khu vực Đông Nam Á.

Về phía đại diện trường ĐH Massey, New Zealand, có sự tham gia của PGS.TS. Hùng Đỗ - Giám đốc Nhóm nghiên cứu Tài chính Bền vững và Giám đốc chương trình Thạc sĩ Tài chính tại Trường kinh doanh Massey (MBS), New Zealand.

Tham dự chương trình tọa đàm, về phía lãnh đạo Nhà trường và đại diện các đơn vị có sự hiện diện của TS. Nguyễn Trần Phúc - Phó Hiệu trưởng HUB; PGS.TS. Phan Diên Vỹ - Trưởng Khoa Ngân hàng; TS. Nguyễn Thế Bính – Viện Trưởng Viện Nghiên cứu Khoa học và Công nghệ Ngân hàng, TS. Trần Trọng Huy – Phó Trưởng Phòng Đào tạo, TS. Nguyễn Trung Hiếu - Phó Giám Đốc Thư Viện - TS. Dương Nguyễn Thanh Tâm – Trưởng phòng Quản lý khoa học và Xuất bản - Viện NCKH&CNNH.

Về phía Khoa Tài chính, có sự tham gia của TS. Nguyễn Anh Vũ – Trưởng khoa, TS. Trần Tuấn Vinh – Phó Trưởng khoa, TS. Đặng Thị Quỳnh Anh – Phó Trưởng khoa, TS. Dương Thị Thuỳ An – Trưởng bộ môn Tài chính Doanh nghiệp, TS. Nguyễn Duy Linh - Trưởng bộ môn Đầu tư. Về phía Viện Đào tạo Quốc tế, có sự tham gia của TS. Lương Thị Thu Thủy – Phó Viện trưởng, Th.S Lê Trung Nhân - Phó Viện trưởng, TS. Trần Hải Vân - Phó Viện trưởng.

Tọa đàm cũng có sự tham dự của Ông Đàm Thanh Hiệp – Chủ tịch công ty New World Group, Bà Đào Thị Mộng Dung - Trưởng phòng Chính sách tín dụng ngân hàng IDOVINA, Ông Lê Hoàng Vũ – Trưởng Bộ phận Tư vấn Giải pháp Đầu tư Công ty TNHH Quản lý Quỹ Eastspring Investments (Eastspring Việt Nam), Võ Trí Quang Nguyên – Giám đốc Fori Farm, Bà Nguyễn Ngọc Trân - Trưởng phòng Phát triển Nguồn vốn - LDG Investment, cùng đại diện các ngân hàng, quỹ đầu tư, doanh nghiệp.

Cùng sự tham dự của giảng viên Khoa Tài chính, các Khoa trong trường, các bạn sinh viên, học viên cao học, nghiên cứu sinh của HUB.

Phát biểu khai mạc toạ đàm, PGS.TS. Nguyễn Trần Phúc chia sẻ: “Tăng trưởng xanh và phát triển bền vững đã trở thành xu thế tất yếu, là mục tiêu mà mọi quốc gia đang hướng tới. Trong bối cảnh đó, Việt Nam cũng là một trong những thành viên trách nhiệm, chủ động, tích cực, với những cam kết mạnh mẽ và chương trình hành động cụ thể. Để có thể triển khai thành công các chương trình, sản phẩm tài chính xanh, nhằm đem lại những lợi ích thiết thực và bền vững cho nền kinh tế Việt Nam, chúng ta cần lan toả những hiểu biết và nhận thức đúng đắn về tài chính xanh đến cộng đồng tài chính, doanh nghiệp Việt Nam, học hỏi những kinh nghiệm, mô hình thành công, chưa thành công của các quốc gia phát triển và các quốc gia có điều kiện tương đồng như Việt Nam. Là một trong những đơn vị đào tạo, nghiên cứu hàng đầu trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng tại Việt Nam, Trường Đại học Ngân hàng TP.HCM (HUB) luôn đi đầu trong đào tạo, nghiên cứu, ứng dụng những thành tựu khoa học, công nghệ và xu hướng mới trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng, trong đó có tài chính xanh.”

Sau phần khai mạc, TS. Dương Thị Thuỳ An – Trưởng Bộ môn Tài chính Doanh nghiệp – Khoa Tài chính HUB trình bày tham luận tham luận “Green Finance: Bridging Sustainable Indices and Conventional Markets”. TS. Dương Thị Thuỳ An mở đầu tham luận bằng đồ thị nêu lên những tổn thất kinh tế các quốc gia phải gánh chịu do biến đổi của khí hậu, sự ra đời của Hiệp định Paris 2015, và sự cần thiết phát triển tài chính xanh. Câu hỏi nghiên cứu được tác giả đặt ra: “Liệu rằng nhà đầu tư tư nhân có phải đánh đổi lợi nhuận khi phát triển theo hướng bền vững thay vì đầu tư thông thường? Hiệu suất của các khoản đầu tư bền vững thay đổi như thế nào ở các quốc gia khác nhau và tại các thị trường khác nhau? ”. Dựa trên xem xét sự biến động của chỉ số chứng khoán xanh và chỉ số chứng khoán thông thường, tác giả tìm thấy minh chứng về xu hướng biến động không khác biệt giữa hai chỉ số trong điều kiện thị trường thuận lợi, tuy nhiên, trong điều kiện thị trường bất lợi, chỉ số chứng khoán xanh có mức biến động âm thấp hơn so với chỉ số chứng khoán thông thường. Sự biến đổi này không giống nhau tại các quốc gia khác nhau và ở các thị trường khác nhau. Nghiên cứu của tác giả cung cấp bằng chứng thực nghiệm cho thấy chứng khoán xanh mang đến tỷ suất sinh lời được điều chỉnh theo rủi ro tốt hơn so với các chứng khoán thông thường. Kết quả nghiên cứu cũng gửi đến các nhà hoạch định chính sách, doanh nghiệp, nhà đầu tư, tổ chức tài chính thông điệp khuyến khích đẩy mạnh khung pháp lý ESG, thực thi quá trình chuyển đổi xanh và phân bổ nguồn tài chính cho các doanh nghiệp, dự án định hướng xanh.

Tiếp nối tham luận của TS. Dương Thị Thuỳ An, bà Anna Szalwicki - Chuyên gia tài chính, Dự án Nâng cao Trình độ Tài chính & Phát triển Năng lực, Việt Nam mang đến toạ đàm tham luận: “Green Finance Compass & Risk Radar: Green Finance solution for financial institutions”. Chia sẻ tại toạ đàm, bà Anna Szalwicki nhấn mạnh tác động của quá trình công nghiệp hóa từ những năm 1850 đã khiến nhiệt độ bề mặt trái đất tăng lên nhanh chóng, diện tích có thể sinh sống được (habitable parts) ngày càng bị thu hẹp, chất lượng cuộc sống ngày càng trở nên khó khăn. Không chỉ vậy, các khu vực kinh tế cũng đã và đang chịu tác động rất nhiều từ biến đổi khí hậu.Phát triển bền vững là sự tổng hoà của 3 yếu tố môi trường, kinh tế, xã hội, và các ngân hàng, định chế tài chính có vai trò rất quan trọng trong tiến trình tìm giải pháp cân bằng giữa các yếu tố. Theo bà Anna Szalwicki, ngân hàng và các định chế tài chính có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy các doanh nghiệp cải thiện quá trình sản xuất, thay đổi hành vi môi trường thông qua cấp vốn, cụ thể, các doanh nghiệp xanh nên được ưu tiên cấp vốn nhiều hơn các doanh nghiệp không quan tâm đến môi trường. Thông qua tham luận, bà Anna cũng nêu lên những căn cứ để xây dựng tiêu chuẩn đánh giá các khoản vay tài chính xanh, giới thiệu bộ công cụ Risk Radar và Green Finance Compass giúp các tổ chức tìm được điểm yếu để giải quyết sớm nhất những rủi ro ESG có thể xảy ra, giúp các doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn với lãi suất ưu đãi, phát triển bền vững, nâng cao uy tín, loại bỏ yếu tố rủi ro.

Trong phần tham luận của mình, PGS.TS Hùng Đỗ, diễn giả, Giám đốc Nhóm nghiên cứu Tài chính Bền vững và Giám đốc chương trình Thạc sĩ Tài chính tại Trường kinh doanh Massey (MBS), New Zealand – chia sẻ “Kinh nghiệm nghiên cứu, gởi bài xuất bản trên các tạp chí quốc tế”. Những chia sẻ của PGS.TS Đỗ Hùng xoay quanh vấn đề làm thế nào để có thể thực hiện nghiên cứu một cách đơn giản và thiết thực nhất, từ bước tìm ý tưởng nghiên cứu thông qua trang tin tức hàng ngày, thông qua các bài báo chuyên ngành, các diễn đàn, hội thảo; bước lập nhóm nghiên cứu để học hỏi, tận dụng sở trường, chia sẻ công việc; bước xây dựng cấu trúc bài nghiên cứu; quy trình đăng bài và trả lời phản biện. Đặc biệt, PGS.TS Hùng Đỗ chia sẻ các công cụ hỗ trợ để mang lại hiệu quả cao nhất trong nghiên cứu.

Sau phần trình bày của các diễn giả, Chương trình tọa đàm tiếp tục phiên thảo luận, trao đổi giữa các diễn giả, chuyên gia, đại diện doanh nghiệp và sinh viên xoay quanh các vấn đề của nội dung buổi tọa đàm. Những trăn trở của người tham dự về việc liệu rằng doanh nghiệp phát triển tài chính xanh có thực sự thực hiện các biện pháp bền vững hay chỉ hướng đến mục đích làm đẹp hình ảnh; hiệu quả của việc đầu tư vào các khoản đầu tư định hướng xanh, các tiêu chí đánh giá các doanh nghiệp, dự án xanh, những đề tài nào là phù hợp với năng lực nghiên cứu với sinh viên trong giai đoạn hiện nay… đã được các diễn giả lần lượt giải đáp.

Phát biểu kết luận Tòa đàm, TS. Nguyễn Anh Vũ – Trưởng Khoa Tài chính chia sẻ: Tọa đàm hôm nay thêm một lần nữa nhấn mạnh biến đổi khí hậu, tình trạng ấm lên toàn cầu là một vấn nạn đe dọa không gian sinh tồn chung của toàn thể nhân loại. Tại Việt Nam, Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1658/QĐ-TTg ngày 01/10/2021, phê duyệt Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2050 với mục tiêu tăng trưởng xanh góp phần thúc đẩy cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, đạt được thịnh vượng về kinh tế, bền vững về môi trường và công bằng về xã hội, hướng tới nền kinh tế xanh, trung hòa cacbon và đóng góp vào mục tiêu hạn chế sự gia tăng nhiệt độ toàn cầu. Tuy nhiên, để ứng phó với biến đổi khí hậu, chuyển đổi mô hình phát triển bền vững và tăng trưởng xanh đòi hỏi một nguồn lực tài chính rất lớn, do vậy bên cạnh đầu tư, chi tiêu của Chính phủ, khu vực tư nhân sẽ đóng vai trò rất quan trọng trong việc cung ứng vốn cho quá trình này. Lựa chọn mô hình phát triển bền vững, tăng trưởng xanh không phải là một món “trang sức” của các doanh nghiệp mà sẽ giúp cho danh nghiệp tăng cường khả năng đổi mới, sáng tạo, mở rộng thị trường, xây dựng uy tín và thương hiệu một cách dài hạn. Đối với các ngân hàng, các nhà đầu tư việc đầu tư, cấp vốn cho các doanh nghiệp, dự án xanh cũng không phải là một “phong trào” hay “trách nhiệm xã hội” mà sẽ là những kênh cho vay, đầu tư hiệu quả nếu xét trong cân đối giữa cả lợi nhuận và rủi ro. Để thúc đẩy sự phát triển các sản phẩm tài chính xanh như: tín dụng xanh, trái phiếu xanh, cổ phiếu xanh …. giúp cho các doanh nghiệp xanh và các ngân hàng, nhà đầu tư đến gần nhau hơn, việc phát triển các bộ tiêu chí đánh giá các yếu tố xanh, bền vững của doanh nghiệp đóng vai trò rất quan trọng. Tài chính xanh thực sự là một cơ hội lớn cho cả các doanh nghiệp và các định chế tài chính.

Chương trình tọa đàm diễn ra hết sức sôi nổi và hiệu quả, nhận được rất nhiều thảo luận và đóng góp có giá trị về mặt chuyên môn và cả về khía cạnh thực tiễn. Không chỉ mang lại nhiều giá trị tri thức quý báu người tham dự, những chia sẻ thông tin, kiến thức, kinh nghiệm nghiên cứu, ý tưởng của các diễn giả khách mời góp phần tháo gỡ khó khăn và vướng mắc cho sinh viên trong việc bắt đầu nghiên cứu về tài chính xanh.